We Włoszech, podobnie jak w Polsce popularne są wielkanocne wycieczki. Jeśli nie możesz spędzić świąt poza granicami swojego domu, pozwól aby cząstka gorącej Italii zagościła u ciebie. Zapraszamy do niesamowitej podróży pełnej regionalnych przysmaków, aromatycznych win i wyjątkowego klimatu włoskich miasteczek. Zaplanuj Wielkanoc z Bottega del Gusto!

Wielki Piątek

Wielkanoc jest najważniejszym świętem we Włoszech, szczególnie dla katolików. Ulice miast przemierzają procesje religijne z figurami Jezusa i Matki Boskiej. W sycylijskim miasteczku Enna w Wielki Piątek odbywa się jedna z największych w całym kraju procesja licząca 2000 zakonników. W niektórych częściach Włoch już od setek lat w Wielki Piątek urządza się i Misteri – wielkopiątkowe procesje wywodzące się ze Średniowiecza.
Początki misterium w kulturze chrześcijańskiej sięgają X wieku, łączyły treści religijno-dydaktyczne ze świeckimi elementami realistyczno-obyczajowymi. Na rynkach i placach miejskich wystawiano sceny z różnych fragmentów Biblii oraz żywotów świętych, w zrozumiały sposób dla ubogich wiernych, którzy nie potrafili czytać i nie rozumieli łaciny. Z czasem misteria nabierały większego znaczenia dla mieszkańców, święte figurki urosły do ludzkich rozmiarów, a mężczyźni nosili je umocowane na specjalnych podporach.

W Trapani od 400 lat odbywa się jedna z najdłuższych i najbardziej podniosłych procesji w całych Włoszech. Podczas Misteri w mieście panuje doniosła atmosfera, obserwatorzy często dają się ponieść ogromnym emocjom, dla katolików uczestniczenie w tym wydarzeniu może być niesamowitym przeżyciem. Procesja wychodzi z Kościoła del Purgatorio i kroczy ulicami miasta przy akompaniamencie marszu żałobnego wygrywanego przez miejscową orkiestrę. Trwa aż 22 godzin, rozpoczyna się o 14.00 w Wielki Piątek, a kończy w Wielką Sobotę o 12.00. W nocy jej uczestnicy mają tylko 2 godziny przerwy na odpoczynek. Grupy wiernych noszą na specjalnych platformach pochodzące z XVII i XVIII wieku figury przedstawiające misterium wielkanocne. Mieszkańcy przygotowują się do Processione dei Misteri przez cały rok. Początki misteriów w Trapani sięgają I połowy XVII wieku.

Pierwsza droga krzyżowa w rzymskim Koloseum z 14 kapliczkami wzdłuż Via Sacra została zorganizowana w 1750 roku przez papieża Benedykta XIV. Zwyczaj ten przetrwał do upadku Państwa Kościelnego w 1870. Został wznowiony dopiero 27 marca 1964 papież Paweł VI i trwa do dziś.

Wielka Sobota

W Wielką Sobotę (il Sabato Santo) we Włoszech nie praktykuje się tradycji święcenia koszyczka. Ten dzień to nie tylko domowe przygotowywania do Niedzieli Wielkanocnej, ale także duchowe.

W tym roku w Wielką Sobotę na prośbę tysięcy ludzi z całego świata w kaplicy katedry św. Jana Chrzciciela przed Całunem Turyńskim odbędzie się niezwykłe czuwanie. Metropolita Turynu ogłosił, że w czasie nadzwyczajnej modlitwy wybrzmią świadectwa ludzi cierpiących z powodu pandemii oraz tych, którzy w czasach koronawirusa zapalają nadzieję, będąc prawdziwymi świadkami miłosierdzia. Benedykt XVI nazwał Całun Turyński „ikoną Wielkiej Soboty”.

Niedziela Wielkanocna – Domenica di Pasqua

Dzień wielkiej radości i zmartwychwstania pańskiego (la resurrezione), czyli Niedziela Wielkanocna. Rano Włosi uczestniczą w uroczystych mszach, dopiero później spotykają się w rodzinnym gronie przy świątecznym i obfitym obiedzie. Na stole podawane są liczne, wyśmienite przystawki: plastry salami, szynki, prawdziwe włoskie sery i jajka na twardo. Tradycyjnym pierwszym daniem jest barani rosół z pierożkami cappelletti oraz pieczone jagnię.

W zależności od rejonu Włoch w świątecznym menu można znaleźć także zupę – Minestra di Pasqua, słodki chleb z bakaliami – Gubana lub Cambellone oraz smażone karczochy z ziemniakami – Carciofi e patate soffritti.

Na świątecznym stole we Włoszech nie znajdziesz jajek w majonezie, są za to wielkie czekoladowe jaja z niespodzianką, którymi obdarowuje się najmłodszych i tych nieco starszych. Jeszcze do niedawna słodkie smakołyki przygotowano w domach, używając specjalnych form. Dziś zapracowane włoskie mamy chętniej wybierają gotowe produkty od sprawdzonych producentów i cukierników.
W Bottega del Gusto przygotowaliśmy czekoladowe jaja z niespodzianką także dla polski mam, aby zapewnić wszystkim domownikom odrobinę dziecięcej radości w tym trudny czasie. Spróbuj chociaż raz… a poochasz tę tradycję!
Na stole nie brakuje także marcepanowego baranka oraz słynnego ciasta w kształcie gołębicy – Colomba di Pasqua.

Colomba di Pasqua

W każdym domu po uroczystym obiedzie przychodzi czas na pachnące wielkanocne ciasto. Dla Włochów najważniejszym kulinarnym symbolem Wielkanocy jest gołębica, a właściwie drożdżowa babka w jej kształcie. W pismach Starego i Nowego Testamentu gołębica jest symbolem Ducha Świętego, nadziei i zbawienia, w wielu innych kulturach i religiach gołąb symbolizuje pokój oraz dobrobyt. Nie ma pewności skąd pochodzi receptura ciasta, niektóre podania mówią, że z Sycylii, inne zaś, że Lombardii, my opowiemy ci dwie historie, które skradły nasze serca.

O piekarzu, który uratował święta

Jedna ze średniowiecznych legend opowiada o królu Longobardów Alboinie, który w połowie VI wieku najechał i zajął jedno z większych miast znajdujących się na terenie dzisiejszej Lombardii – miasto Pavia. Uczynił je stolicą Królestwa Longobardii. Władca najechał miasto w 573 roku w Święta Wielkanocne, a podbita ludności przynosiła mu najróżniejsze dary. Jeden z piekarzy w nadziei na zachowanie pokoju w czasie świąt podarował królowi ciasto w kształcie gołębicy o wyjątkowym smaku i cudownym zapachu. Ten skromny gest niezwykle wzruszył władcę, który przystał na prośbę piekarza i dotrzymał swej obietnicy. Mieszkańcy spędzili spokojne święta w gronie bliskich, przekazując kolejnym pokoleniom tradycję Colomba di Pasqua.

Cud irlandzkiego mnicha

Kolejna legenda sięga do historii Longobardów i świętego Colombano, irlandzkiego mnicha, który dotarł do wybrzeży Włoch około 612 roku. Królowa Teodolinda zaprosiła mnicha wraz z braćmi zakonu na sytą ucztę. Stoły były pełne wyśmienitych potraw, dziczyzny, pieczonych gołębi oraz innych ptaków, jednak do Świąt Wielkanocnych pozostało zaledwie kilka dni, a mnisi obchodzili post. Mnich nie chciał urazić królowej, dlatego zaproponował, że najpierw pobłogosławi żywność. Gdy uniósł rękę i uczynił znak krzyża mięso gołębicy zamieniło się w ciasto drożdżowe białe jak jego habit. Królowa była pod ogromnym wrażeniem cudu, uznała Colombano za świętego i podarowała mu ziemię w okolicach miasteczka Bobbio, gdzie wybudował klasztor. Biała gołębica stała się symbolem świętego mnicha, a wielkanocne ciasto na dobre zagościło we włoskich domach i otrzymało nazwę Colomba di Pasqua.
Istnieje także historia nieco bliższa naszym czasom i mniej magiczna, dlatego tutaj zakończymy naszą opowieść o Columbo di Pasqua.
Niedziela Wielkanocna we Włoszech, podobnie jak pozostałe dni Wielkiego Tygodnia, skrywa wiele tradycji. Niezwykłe widowiskowy zwyczaj Scoppio del Carro odbywa się we Florencji. Na oczach wielu tysięcy mieszkańców i turystów podpalany jest wóz wypełniony fajerwerkami.

Świąteczny poniedziałek, czyli natale con i suoi, Pasqua con chi vuoi

We Włoszech nie ma zwyczaju zwanego u nas lanym poniedziałkiem, Włosi zwyczajowo udają się nad morze lub organizują pikniki. Dla Włochów jest to doskonała okazja, aby uciec od miejskiego zgiełku. Niedziela Wielkanocna, jest tradycyjnie spędzana w gronie bliskiej rodziny, natomiast Poniedziałek Wielkanocny w gronie tych, których lubią.

W miasteczku Panicale w Umbrii w Poniedziałek Wielkanocny odbywają się zawody w toczeniu sera Ruzzola – tzw. Ruzzolone.

Włoskie tradycje w Polsce

Wypróbuj Colomba di Pasqua od Bottega del Gusto przy świątecznym stole, przekazując dalej cudowne legendy o odważnym piekarzu i skromnym mnichu. Ciasto wyśmienicie smakuje z kawą lub czerwonym winem, a skoro jesteśmy przy winach, to te włoskie są uznawane za najlepsze. W naszym sklepie oprócz ciasta i win, zamówisz także deski wyśmienitych serów oraz wędlin, a także ogromne czekoladowe jaja z niespodzianką.

Apresto!